Taal doet iets met je. Maar wat dat ´iets´ precies is, is voor elk persoon weer anders. Iedereen interpreteert taal anders en daarom is het zo belangrijk om te weten voor wie jij aan het schrijven bent. Oftewel, ken je doelgroep. Weet wat er speelt en wat er voor je doelgroep van belang is. Waar houden ze zich mee bezig, welke taal gebruiken ze, en welke kennis kun je ze meegeven? Met de tips in dit artikel zorg jij ervoor dat jouw tekst zijn doel, of beter gezegd zijn doelgroep, niet voorbijschiet.
Wie is jouw doelgroep?
Schrijf je voor pubers, jonge moeders of juist voor senioren? Staat jouw artikel in de lokale buurtkrant of wordt het gepubliceerd in het vakblad van een grote, agrarische organisatie? Het lijken onbenullige vragen, maar je wil weten welke mensen tot jouw publiek horen. Als je weet voor wie je schrijft, kun je je taalgebruik aanpassen aan het niveau van je lezer. Want sluit je taalgebruik niet aan, dan heb je een grote kans dat jouw tekst, waar je zo hard aan gewerkt hebt, niet begrepen – of nog erger – niet gelezen wordt. Daarnaast wil je weten welke voorkennis je lezer al heeft. Wat weet hij al en wat is nog van waarde om toe te voegen? Het lezen van jouw tekst moet je lezer wat opleveren.
Je schrijft namelijk niet voor de oud-papierbak. (Hoop ik tenminste!) Tegelijkertijd wil je je lezer niet overspoelen met uitgekauwde informatie, want dan haakt hij of zij na drie regels alsnog af. Maar je wil ook zeker geen essentiële informatie achterwege laten waardoor je tekst óf niet goed begrepen wordt, óf je boodschap niet overkomt. Het is echt zoeken naar de juiste balans en juist daarom wil je weten voor wie je schrijft.
Leer je doelgroep kennen
Nu je weet voor wie jij je tekst gaat schrijven, kun je je verder gaan verdiepen in je doelgroep. Welk taalgebruik gebruiken ze en wat speelt er in hun belevingswereld? Duik dus echt in de wereld van jouw doelgroep. Ik zou bijna zeggen “denk als je doelgroep, doe als je doelgroep”, al is dat misschien wat overdreven. Maar you get my point. Want als je schrijft over de lancering van een nieuwe app, is het nogal een verschil of je dit doet voor de lokale buurtkrant of voor het vakblad van een grote multinational. En toch ben jij beide keren de schrijver van het artikel. Een 50-plusser heeft nou eenmaal een heel andere woordenschat dan een tiener, en de voorkennis van een jonge moeder is weer anders dan die van een vrouw van middelbare leeftijd die nog nooit een app heeft gebruikt.
Wat is voor jouw doelgroep van belang?
Maar taalgebruik en voorkennis is niet het enige waar je rekening mee moet houden als je een tekst gaat schrijven. Je wil ook weten wat er bij je doelgroep speelt. Waar houden ze zich mee bezig en waar maken ze zich druk om? Als je weet wat er speelt binnen de generatie van je doelgroep, kun je dat gebruiken bij het schrijven van je teksten. “Hoe dan?” hoor ik je denken. Nou omdat je dat wat zij belangrijk vinden, kunt gebruiken om je teksten zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Zij hebben een probleem, en jij bent degene met de oplossing.
Stel; jij verkoopt super leuke, handgemaakte cadeautjes voor juffen en meesters en kant-en-klare traktaties. Jij weet dat jouw doelgroep – jonge moeders – zich altijd druk maken over deze dingen omdat ze geen idee hebben waar ze de tijd vandaan moeten halen. Dan schrijf jij dus een blog over het gemak van kant-en-klare traktaties, maar ook één over jouw onwijs leuke cadeautjes voor de meesters en juffen (bijvoorbeeld voor de laatste schooldag). En als bonus kun je óók nog een blog schrijven met tips hoe jonge moeders hun tijd zo efficiënt mogelijk in kunnen delen. Dat zijn dus drie blogs uit één probleem.
Wees streng voor jezelf
Het laatste punt is misschien wel het allerbelangrijkste: wees streng voor jezelf! Je kunt niet voor iedereen schrijven en je kunt al helemaal niet iedereen tevreden houden. Moet je nagaan hoe druk je het dan moet hebben… Dus beperk je echt tot je doelgroep. Maak je niet druk om degenen die buiten je doelgroep vallen, zij zitten blijkbaar niet te wachten op jouw tekst. En dat is prima, want naar deze groep lezers was je toch al niet op zoek. Veel belangrijker zijn de lezers die wél binnen je doelgroep vallen. Je wil dat zij blijven lezen en wat aan jouw teksten zullen hebben.
Dit bereik je door vooral kritisch naar jezelf te blijven kijken. Als je dat lastig vindt, kun je je teksten laten proeflezen door een collega, een studiegenoot of een familielid. (Maar dan wel een familielid die kritisch genoeg is.) En ook al is het krijgen van kritiek de eerste paar keer misschien confronterend, en denk je dat je het zelf veel beter weet, het houd je wel scherp. Dus accepteer die (terechte) feedback, en leer dat je daarop voort kunt bouwen. Want dat is wat je wil, je lezer vast houden. En dat lukt alleen met een kneiter van een tekst.
Met deze tips gaat het je zeker lukken om je doelgroep te bepalen en je tekst op de juiste plek terecht te laten komen. Je schrijft de taal van je doelgroep, je weet wat er speelt en je hebt kritisch naar je tekst gekeken. Nu kan jouw tekst dat doen wat jij voor ogen hebt gehad bij het schrijven ervan. Want niets is zo zonde als een zorgvuldig geschreven tekst die zijn doel, of in dit geval dus zijn doelgroep, volledig voorbij schiet. En dus tóch in die oud-papierbak belandt…
